Өрт себептерінің бірі — электр сымдарын монтаждау және пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу немесе қысқа тұйықталудан болады. Бұл оқшаулаусыз екі өткізгіш бір-біріне қосылған кезде пайда болады. Нәтижесінде электр желісінің шамадан тыс жүктемесі пайда болады, ол желідегі ток күшінің күрт артуымен бірге жүреді. Сымдар бірден металл өткізгіштер еритін температураға дейін қызады, ұшқындардың қарқынды шығуы және көп мөлшерде жылу байқалады. Егер қысқа тұйықталу орындарында жанғыш материалдар мен конструкциялар болса, олар кейіннен оттың таралуымен тез тұтанады. Сондықтан сымдарды оқшаулаудың дұрыстығын бақылап және оларды өртке әкелуі мүмкін тырнақтармен бекітуге жол бермеу керек. Сонымен қатар, сымдардың қатты қызуы сымдардың бір-біріне қосылу түйіспелері әлсіреген жерлерде және оларды ток қабылдағыштарға қосатын жерлерде де жүреді. Сымдар қосылған жерлерде нашар байланыс және қатты жылыну. Қыздыру шамдары да өрт қаупін тудырады, өйткені температурасы 550 градусқа жететін шыны шамның беті қатты қызады. Шамның бетінде қауіпті температура пайда болатын уақыт әртүрлі және желідегі кернеуге байланысты. Сондықтан электр шамдарын қағаз, мақта және басқа маталармен орау немесе шаммен жанасатын үйде жасалған шамдар жасау өздігінен тұтануға әкелуі мүмкін.
Сонымен қатар, шамның негізі картридждің серіппесімен нашар байланыста болуы қауіпті салдарға әкелуі мүмкін. Бұл жоғары өтпелі кедергінің ерекше жағдайы нәтижесінде картридждің қатты қызуы пайда болады, бұл сым оқшаулауының кебуіне, оқшаулау қасиеттерінің жоғалуына және шам сөнген кезде қысқа тұйықталуға әкеледі. Сондай-ақ, белгілі бір ток күшіне немесе ажыратқышқа арналған сақтандырғыштары бар штепсельдің орнына әдетте «қателер»деп аталатын қолдан жасалған сақтандырғыштар (сымдар) қолданылады. Бұл сақтандырғыштар тұйықталу орын алатын электр желілерінде, әсіресе артық жүктеме кезінде қауіпті салдарлардың алдын ала алмайды.
Электр желілерін орнату және пайдалану кезінде өрттерді болдырмау мақсатында сымдарды тораптарға байлауға, ақаусыз ажыратқыштарды, розеткаларды пайдалануға, сымдарды тұсқағаздармен желімдеуге, электр сымдарын шегелермен бекітуге болмайтынын әрдайым есте ұстау қажет.
Бұдан басқа, «Тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану қағидаларына», тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларына, «Қазақстан Республикасының өрт қауіпсіздігі қағидаларына»сәйкес монтаждау және пайдалану кезінде профилактикалық іс-шаралар жүргізу қажет. Өрт қауіпсіздігінің барлық ережелерін сақтай отырып, сіз өз тұрғын үйіңізді өрттен қорғайсыз.
Е. Көбесов,
Талдықорған қаласы ТЖБ бас маманы,
азаматтық қорғау капитаны
