Сколиоз – омыртқаның қалыптан тысқисаюы. Қалыпты омыртқаның төменгі артқыжағын ішке қарай қисайтатын табиғи қисықтарыбар. Сколиоз әдетте омыртқа мен кеуде қуысыныңдеформациясын тудырады. Сколиоз кезіндеомыртқа бір жағынан екінші жағына әр түрлідәрежеде қисайып, кейбір омыртқалар аздапайналуы мүмкін, бұл жамбас немесе иықтыбіркелкі емес етеді. Омыртқаның аздап қисаюы, яғни 1 дәрежелі сколиоз адамға ешқандай қиындықтуғызбайды (сколиоздан дұрыс таңдалғанжаттығулар жиынтығы бұл мәселені тез жояды).Алайда, осьтік қаңқаның айқын қисаюыкеуде көлемінің өзгеруіне әкелуі мүмкін, бұл өзкезегінде жүрекке, өкпеге, бауырға және ірі қантамырларына әсер етеді.
Сколиоздың пайда болуына әртүрлі факторларәкелуі мүмкін:
— Нәресте кезіндегі жамбас және тортиколлисдисплазиясы.
— Дұрыс емес қалып (еңкейу, бір иыққа рюкзак тағу).
— Рахит (бұлшықет-байлам аппаратыныңдамымауына байланысты).
— Радикулит (неврогендік этиологияның сколиозы).
— Сирек дене шынықтыру сабақтары немесе дұрысұйымдастырылмаған физикалық белсенділік(әсіресе омыртқаның өсуі кезінде).
— Жасқа байланысты өзгерістер және әртүрліжарақаттар.
Сколиозды диагностикалау, әсіресе үлкендәрежеде, әдетте қиын емес. Омыртқаныңдеформациясын анықтау үшін әдеттегі визуалдытексеру жиі жеткілікті. Омыртқа контурларыныңкөрінетін қисаюы, иық белдеуінің асимметриясы, иық пышақтарының бұрыштары, жамбастыңқайталама қисаюы және қисық жағында төменгіаяқтың қысқаруы назар аударады.
Сколиозды емдеу оның даму себептеріне, жасына және дәрежесіне байланысты жәнеконсервативті әдістерді (массаж, емдік гимнастика және т.б.) және хирургиялық емдеуді (хирургия) қамтиды. Егер сколиоз басқа аурулар немесе Даму ауытқулары аясында дамыған болса, ең алдыменсколиоздың себебін жою қажет. Себебін жойғаннанкейін емдік гимнастика, массаж және физиотерапия тағайындалады, бұл қалыпты қалыпты қалпынакелтіруге көмектеседі.
Негізгі емдеу шаралары омыртқаны қолдайтынАрқа мен магистраль бұлшықеттерін нығайтуғабағытталған. Бұл мақсаттарға емдік гимнастика, жүзу, қолмен терапия (массаж) және физиотерапия арқылы қол жеткізіледі. Сколиозды хирургиялықемдеудің белгілі бір қауіптері бар, сондықтан, әдетте, сколиозды хирургиялық емдеуге басқаәдістер тиімсіз болған жағдайда ғана жүгінеді.
Асхат Чарапиев, Жетісу облысы СЭБД басшысы
