Қант диабеті — бұл ұйқы безі инсулиндіжеткіліксіз өндіретін жағдайларда немесе организм өндірілген инсулинді тиімді пайдалана алмайтынжағдайларда пайда болатын созылмалы ауру. Инсулин-қандағы глюкоза деңгейін реттейтінгормон. Бақыланбайтын қант диабетінің жалпысалдары гипергликемия немесе қандағыглюкозаның (қанттың) жоғарылауы болыптабылады, уақыт өте келе көптеген денежүйелеріне, әсіресе нервтер мен қан тамырларынақатты зақым келтіреді. Қант диабетімен ауыратындардың инфаркт, инсульт және бүйрек жеткіліксіздігі сияқты денсаулық проблемаларының қаупі жоғары болуы сирек емес.
Қант диабетінің типтік белгілері:
— қатты шөлдеу;
— зәр шығару қажеттілігі әдеттегіден жиі кездеседі;
— бұлыңғыр көру;
— шаршаудың жоғарылауы;
— байқаусызда салмақ жоғалту.
Қант диабетінің дамуын болдырмаудың немесе кешіктірудің ең тиімді әдісі — өмір салтын түзету. Қант диабеті және онымен байланысты асқынулардың алдын алу үшін келесілер ұсынылады:
— Салауатты дене салмағына қол жеткізу жәнеоны сақтау;
— күніне кем дегенде 30 минут немесе одан да көпорташа қарқынды жаттығулар, жаяу жүру, велосипедпен жүру, би, жүзу, футбол жәнебасқа да спорт түрлерімен айналысу арқылыфизикалық белсенді өмір салтын сақтау.
— дұрыс тамақтануды ұстаныңыз және қант пен қаныққан майды тұтынуды азайтыңыз. Тамақтану жиі және бөлшек (күніне 5-6 рет), кішкене бөліктерде болуы керек. Бұл гликемия деңгейінің үлкен секірулерін болдырмауғакөмектеседі. Қатаң диеталар мен аштықжариялауға тыйым салынады. Тағамдаталшықтың көп мөлшері болуы керек, өйткенімұндай көмірсулар баяу сіңеді және қандағықантты күрт көтермейді.
— алкоголь мен темекі өнімдерінен бас тарту. Бұлөнімдердің зияны әр организм үшін үлкен екенібелгілі, алкогольдік ішімдіктерді тұтынудан бас тарту, сондай-ақ темекі шегу ауру қаупінайтарлықтай төмендетуі мүмкін.
— психикалық тепе-теңдікті сақтаңыз, өйткенітұрақты стресс аурудың дамуының себептерініңбірі болып табылады, қант диабетінің алдын-алуэмоционалды жағдайды бақылауды қамтиды.
Қант диабетінің алдын алу осы қауіпті аурудың пайда болу қаупін едәуір төмендетеді.
Индира Кунбасова, Жетісу облысы СЭБД басшысы
